1.   dam 1 zn. 'waterkering'
categorie:
waarschijnlijk erfwoord
Onl. in de plaatsnaam Dam 'Dam (bij Düsseldorf)' [751-52; Gysseling 1960], in een Latijnse oorkonde obstructionem illam Rheni que vulgo dicitur dam 'de versperring van de Rijn die door het volk dam wordt genoemd' [1165; Slicher van Bath]; mnl. in de plaatsnaam Schiedam [1269; CG I, 142], de plaatsnaam Damme [1269; CG I, 142]; dam 'waterkering' [1279; CG I, 435].
Mnd. dam; ohd. damm (mhd. tam); me. dam (ne. dam); ofri. dam, dom 'dam, dijk' (nfri. daam); on. dammr 'stuw; stuwbekken, vijver', naast damm 'dam, stuw' (wellicht < mnd. of mnl. dam); < pgm. *damm-. Deze wortel wordt bevestigd door de werkwoorden oe. -demman en got. *-dammjan.
De verdere herkomst is omstreden. Onwrsch. is verband met Grieks themélion 'grondslag', thémethla 'fundament van een gebouw', uit een vorming met -m- bij de wortel pie. *dheh1- 'stellen, plaatsen' (zie daad, doen). Eerder zou uitgegaan kunnen worden van een grondvorm pgm. *damb-na, verwant zijn in dat geval Grieks tháptō 'ik begraaf', táphos 'graf', Lets dùobe 'kuil', Armeens damban 'graf, kuil', wrsch. van een niet-Indo-Europese herkomst. De grondbetekenis van dam zou dan 'door uitgegraven aarde opgeworpen dijk' zijn.
Fries: daam


  naar boven