1.   smoking zn. 'geklede herenjas'
categorie:
pseudo-leenwoord, verkorting, geleed woord
Nnl. smoking 'korte, zwarte, geklede herenjas' in een plooitje van zijn anders onberispelijken smoking [1891; Gids], ook 'kostuum waarbij zo'n jas hoort' in Of ik in smoking, gekleede jas of rok moet gaan [1897; WNT].
Verkorting van Engels smoking-jacket 'zorgvuldig gesneden avondjasje van fraaie stof' [1878; OED], letterlijk 'rookjasje', samenstelling van een vorm van het werkwoord smoke 'roken' [1137; BDE], zie smoren, en jacket 'geklede herenjas', zie jacquet. Het smoking jacket werd meestal aangetrokken na afloop van een diner als de heren in een gezamenlijke ruimte gingen roken, om zo de gewone kleding te behoeden voor rooklucht. In de tweede helft van de 20e eeuw kwam de smoking opnieuw in de mode, ditmaal als benaming voor een volledig herenkostuum dat vooral gedragen werd bij formele feestelijke gelegenheden.
Hetzelfde woord is ontleend in vele andere Europese talen, bijv. Frans, Duits, Zweeds en Noors smoking, Spaans esmoquin, Fins smokki, alle met dezelfde betekenis als in het Nederlands. Wrsch. is de verbreiding van het woord naar andere talen gegaan via het Frans. In het Engels zelf is deze benaming onbekend. Men spreekt in de oude betekenis van een smoking jacket; de jas van de moderne smoking heet in het Brits-Engels dinner jacket en in het Amerikaans-Engels tuxedo, ook wel verkort tot tux. Tuxedo [1889; BDE] is de naam van een Noord-Amerikaanse indianenstam die tot de Algonkin behoort. Naar deze indianenstam werd Tuxedo Park vernoemd, en hier werd in 1886 de Tuxedo Club opgericht, een chique club in de staat New York, waar de heren (tijdens het eerste herfstbal) in een tuxedo gekleed gingen.
Zie ook dancing en camping, woorden die op een vergelijkbare manier zijn gevormd en in het Engels niet in dezelfde betekenis bestaan.
campingsmoking zn. '(schertsend) trainingspak'. Nnl. campingsmoking 'trainingspak' in drie in campingsmoking geklede Hollanders [1995; Leeuwarder Courant]. In het Nederlands gevormde samenstelling, schertsend bedoeld, van camping en smoking.
Fries: smoking ◆ -


  naar boven