1.   adder(en)gebroed
categorie:
geleed woord
Zie: gebroed
2.   gebroed zn. 'broedsel; gespuis'
categorie:
geleed woord
Mnl. een valke, die daer hevet gebroet 'een valk die broedsel heeft' [1300-50; MNW-R], aerch ghebroet 'kwaad gespuis' [eind 14e eeuw; MNW]; vnnl. thelsche ghebroet 'het helse gespuis' [1539; MNW-R]; quat ghebroetsel 'kwaad gespuis' [1569-92; MNW woonstede].
Afleiding met ge- (sub d) van het zn. broed.
Ohd. kipruoti (mhd. gebruote, nhd. Gebrüt).
In het mnl. kwam in dezelfde betekenis ook broed voor, zie broed, dat veel gebruikelijker was: nieuwe broet 'nieuw legsel, nieuw broedsel' [1287; CG II, Nat.Bl.D], Die aren ... met sinen broede 'de arend met zijn broedsel' [ca. 1475; MNW broet].
adder(en)gebroed zn. 'gespuis, slechte mensen'. Vnnl. aderen ghebroetsel 'boosaardige mensen (in bijbelse context)' [1562; van Dalen-Oskam 2000], adderengebroedsel 'id.' [1637; id.]; nnl. de volgende keer sla ik ze de hersens in, dat adderengebroed '... dat gespuis' [1979; id.]. Samengesteld uit adder en gebroed, letterlijk '(nest) jonge adders'. Gebruikt in de bijbelpassage Lucas 3:7, waar Johannes de Doper het volk dat tot hem komt om gedoopt te worden, aanspreekt als adderengebroed(sels) (vertaling van Grieks gennḗmata ekhidnõn 'gebroed van adders').


  naar boven