1.   beat zn. 'ritme; vorm van popmuziek'
categorie:
leenwoord
Nnl. beat 'vorm van populaire muziek' [1963-64; Reinsma 1975], beat 'stevig ritme' [1965; Reinsma 1975].
Ontleend aan Engels beat '(jazz) ritme, swing' [1939; OED], bij het werkwoord beat 'slaan' < Oudengels bēatan 'slaan' < pgm. *bautan-. Beat in de betekenis 'vorm van populaire muziek' is een verkorting van beatmuziek 'zeker soort popmuziek' [1974; WNT Aanv.] < Engels beat (music) 'id.' [ca. 1963; pers.waarn.].
Bij de wortel pgm. *bautan- horen: het tweede lid in aambeeld en in bijvoet; ohd. bōzzan 'slaan, stoten'; Vlaams boten 'slaan, kloppen'. Voor de bijbehorende nultrap *but-, zie bot 1, botsen. Wrsch. hoort hierbij ook on. bútr 'stomp, afgehouwen stuk; boomstronk'.
De verwantschap met woorden in andere talen is onzeker. Mogelijk horen hierbij Latijn fūstis 'knuppel, stok' (< *bhūd-sti-) en eventueel ook Oudiers bualid (< *bhawdl-?) 'hij slaat'. Als men een wortel pie. *bhaw-d- uit *bhaw- en een presenskenmerk -d- aanneemt, kunnen ook enkele Indo-Europese woorden met een -t-achtervoegsel en gelijksoortige betekenis verwant zijn, zoals Latijn re-fūtāre 'terugdrijven' en con-fūtāre 'neerslaan'. De beperkte verspreiding, de opvallende ablaut in het Germaans en het betekenisveld suggereren eerder een substraatwoord.
Aanvankelijk duidde beat, vooral in de jazz, het basisritme aan dat door drums of plukbas werd aangegeven. Begin jaren 1960 ontstond een nieuwe muzikale stijl in de populaire muziek, beatmuziek, uitgevoerd door beatgroepen als The Beatles (met aanpassing van Engels beetle 'kever' aan beat). Na 1965 wordt de term beat vaak vervangen door pop 2. Beatmuziek wordt ten onrechte vaak gassocieerd met de beat generation, zie beatnik.
Fries: beat


  naar boven