1.   vijf telw. '5'
Onl. mogelijk al in de sterk verbasterde glossen vueth 'vijf' en fithima chunna 'vijfhonderd' [8e eeuw; LS], vinf, vīf in het toponiem Uif gemete 'Vijfgemeten' [1162, kopie ca. 1225; Gysseling 1960] en in Ik haue uinf brôthere 'ik heb vijf broers' [1151-1200; Reimbibel]; mnl. vijf in uíjf iaer 'vijf jaar' [1220-40; VMNW], vijf, uiue [1240; Bern.].
Os. fīf (mnd. vīf); ohd. fimf, funf (nhd. fünf); ofri. fīf (nfri. fiif); oe. fif (ne. five); on. fimm (nzw. fem); got. fimf, Krim-Gotisch fyuf (lees fynf); < pgm. *fimf 'vijf'. In de Noordzee-Germaanse talen met wegval van -n- (met compensatierekking i > ī) voor oorspr. stemloze fricatief.
Verwant met: Latijn quīnque (Frans cinq; zie ook kwintet); Grieks pénte (zie ook Pinksteren); Sanskrit páñca; Avestisch panca (Perzisch panj); Litouws penkì; Oudkerkslavisch pętĭ (Russisch pjat'); Oudiers cōic; Armeens hing; Albanees pesë; Tochaars A/B päñ/piś; < pie. *pénkwe, *pénkwti 'vijf' (IEW 808). Men verwacht hieruit pgm. *femhwe. De tweede f in pgm. *fimf-, uit ouder *femf(e), is ontstaan onder invloed van de eerste. Zie ook wolf.
Fries: fiif


  naar boven