1.   chip zn. 'geïntegreerde schakeling op plaatje silicium'
categorie:
leenwoord
Nnl. chip "nieuwsoortige computer met betrekkelijk kleine afmetingen" [1979; Verschueren], 'geïntegreerde schakeling op stukje germanium of silicium' [1984; GCW].
Ontleend aan Engels chip 'plaatje halfgeleidend materiaal met geïntegreerde schakelingen' [1962; OED], eerder al afgezaagd of afgeschaafd stukje, plakje, brokje [1330; OED], zie chips.
Sinds de ontwikkeling van de geïntegreerde schakeling (Engels integrated circuit, IC) duidt chip door betekenisverstrengeling de resultaten van verschillende fasen tijdens het productieproces aan. In eerste instantie is een chip een afgezaagd plakje van een staaf silicium. De hierop aangebrachte IC's worden als plaatjes uitgezaagd en eveneens chips genoemd. Hoewel deze chips in velerlei apparatuur (o.m. audio- en videotoestellen) gebruikt worden, gebruikt men het woord thans vooral voor de chip in een computerprocessor, waardoor chip in de algemene taal ook de processor zelf kan aanduiden. Op grond van de omschrijving bij de eerste Nederlandse attestatie mag niet geconcludeerd worden dat het woord destijds op de hele computer overgedragen kon worden; de omschrijving is onjuist, omdat men wrsch. de twee toen nieuwe begrippen (micro)chip en (micro)computer door elkaar heeft gehaald.
chipkaart zn. 'chequekaart met ingebouwde chip voor uiteenlopende toepassingen'. Nnl. chipkaart 'id.' [1991; Verschueren]. Gevormd uit chip en kaart. ◆ chippen ww. 'betalen met elektronisch "contant" geld'. Nnl. chippen 'id.' [1996; Coster 1999]. Afleiding van het zn. chip. Neologisme, gelanceerd tijdens de voorbereidingen op de introductie van dit type betaalsysteem in Nederland. ◆ chipknip zn. 'oplaadbare chipkaart van de banken, waarmee elektronisch "contant" betaald kan worden'. Nnl. chipknip 'id.' [1995; Coster 1999]. Gevormd uit het zn. chip of het werkwoord chippen en knip 'portemonnee'. Bedacht ten tijde van de introductie van het chippen. Het alternatief van de Postbank, de chipper [1996; Coster 1999], is in 2002 in de chipknip opgegaan.
Fries: chip, tsjip


  naar boven