|
|
1.  |
 voorwaarde zn. 'beding'
categorie: geleed woord
Mnl. eerst het afgeleide ww. uerwerden '(contractueel) vastleggen' [1240; VMNW], dan het zn. voruuorde 'overeenkomst' [1249; VMNW], vorwarde 'id.' [1257; VMNW], bi derre voerwaerden 'op deze voorwaarden' [1260; VMNW]; nnl. voorwaarde 'factor die iets mogelijk maakt' in: De voorwaarde (zoo men die zoo mag noemen) is een vroom geloove in Christus [1700; Boekzaal].
Gevormd met vore 'vooraf', zie voor 1, en warde 'bewaking; opmerkzaamheid' [1343-45; MNW], eerder al 'wachtpost' [1297; VMNW], dat verwant is met warden, waerden 'bewaken' [1477; Teuth.], zie deurwaarder en garde. De combinatie van beide delen krijgt als betekenis 'opmerkzaamheid vooraf, waarschuwing, belofte, afspraak'. Daarnaast komt het woord vorewort (of vorward) 'voorafgaande overeenkomst' [1477; MNW] voor, dat met woord samenhangt. Door de verwante betekenissen en klankontwikkelingen van beide woorden zijn er allerlei mengvormen van beide vormen ontstaan, zoals het genoemde vorward.
Literatuur: Boekzaal (1700), De boekzaal van Europe, dl.9, Rotterdam, 424
Fries: -
|
naar boven
|
