1.   diplomaat zn. 'overheidsfunctionaris, inz. zijn land vertegenwoordigend in het buitenland; onderhandelaar; voorzichtig en handig persoon'
categorie:
leenwoord
Nnl. diplomaten 'gezanten' [1804; WNT penchant], diplomaat 'gezant, onderhandelaar; kenner van staats-verbonden en betrekkingen' [1805; Meijer], 'een oorkonden-kenner, een gezantschapskundige' [1824; Weiland], 'handig politicus' [1841; WNT voorval I], 'staatsman' [1847; WNT wichtig], diplomaten 'vertegenwoordigers in, onderhandelaars met het buitenland' [1864; WNT], diplomaat 'handig, sluw persoon' [1866; WNT verlakken].
Ontleend aan Frans diplomate 'staatsman, onderhandelaar met het buitenland' [1792; Rey], gevormd naar analogie van woordparen als aristocrate-aristocratique gevormd bij het oudere diplomatique 'met betrekking tot officiële geschriften' [1727; Rey], 'verband houdend met internationale betrekkingen' [1777; Rey] < Neolatijn diplomaticus [1681; Rey], een afleiding van Latijn diploma 'officieel geschrift', zie diploma.
De in 1866 geattesteerde zeer negatieve connotatie 'sluwerik, gluiperd' is in de loop van de 20e eeuw verdwenen.
diplomatie zn. 'het handelen van diplomaten; tactisch handelen; de wereld der diplomaten'. Nnl. diplomatie 'de wetenschap van staats-verbonden betrekkingen' [1805; Meijer], diplomatie "oorkondenleer, gezantschapskunst" [1824; Weiland], 'het handelen van diplomaten' [1833; WNT vijandelijkheid], 'de gezamenlijke diplomaten' [1852; WNT vorst I], 'tactisch, strategisch handelen' [1856; WNT stamhouder]. Ontleend aan Frans diplomatie 'het handelen van diplomaten; tactisch handelen' [1790; Rey], een afleiding van diplomatique. ◆ diplomatiek bn. 'betrekking hebbend op de diplomatie; sluw; onbewerkt (van uitgaven)'. Nnl. diplomatiesch, diplomatiek "tot staatonderhandelingen betrekkelyk" [1805; Meijer], diplomatisch 'uit oorkonden afgeleid; wat tot het ambt van een afgezant behoort' [1824; Weiland], 'betrekking hebbende op de diplomatie' [1833; WNT wrevel], 'sluw, omzichtig; wellevend' [1831; WNT vorm], 'onbewerkte uitgave van een handschrift' [1883; WNT archief]. Ontleend aan Frans diplomatique 'betreffende internationale documenten' [1726; Rey], 'inzake internationale betrekkingen' [1777; Rey].


  naar boven