trefwoord: "mol 1"
1 tot 1 van 1
Index:
mof 2
moffelen
mogelijk
mogen
mohammedaan
mok
moker
mokka
mokkel
mokken
mol 1
mol 2
mol 3
molecuul
molen
molière
mollen
mollig
molm
moloch
molton
1.  |
 mol 1 zn. 'insectenetend zoogdier (familie Talpidae)' categorie: waarschijnlijk substraatwoord Onl. muli 'mollen' [8e eeuw; ONW], mol als toenaam van Arnoldus Mol [1186; Debrabandere 2003]; mnl. mol 'mol' in die mol die en leuet el nirgen af dan van der erden 'de mol die leeft nergens anders van dan van de aarde' [1287; VMNW]; nnl. ook 'infiltrant in een organisatie' [1974; De Coster 1999]. Os. mol 'hagedis (geslacht Lacerta), salamander (geslacht Urodela)' (mnd. mol, mul, molk 'hagedissoort, salamander; mol'); ohd. mol 'hagedissoort, salamander' (mhd. mol 'id.', (v)nhd. Molch 'salamander' met -ch onder invloed van andere diernamen zoals Lurch 'pad'); ofri. moll 'mol' (nfri. mol(wrot)); me. mol, molle 'id.' (ne. mole); < pgm. *mula(n)-/*mulla(n)-. De betekenis 'mol' komt dus uitsluitend in het Nederlands, het Fries, het Engels en het Nederduits voor. Buiten het West-Germaans zijn er geen verwante woorden, waardoor de verdere etymologie onzeker is. Het Duitse woord voor 'mol' is Maulwurf, en in het oostelijk Middelnederlands zijn vormen als moldewerp [1240; Bern.] en molworm, moiltworm [1477; Teuth.] geattesteerd en men veronderstelt daarom wel dat het Nederlandse woord mol hier een verkorting van is. Deze woorden zijn echter volksetymologisch ontstaan uit ohd. mūwerf, letterlijk 'hoop-opwerper', waarvan het eerste lid samenhangt met de wortel *mūk- 'hoop', zie mok. Hiervan verschijnen pas vanaf de 11e eeuw vormen met -l-: ohd. moltwerf, os. moldwerp. Waarschijnlijk is zowel de salamander (zoals in het Duits) als de mol (in de andere West-Germaanse talen) genoemd naar zijn donkere kleur en gaat de wortel pgm. *mul- terug op de nultrap van de wortel pie. *mel(h2)- 'donkere kleur' (IEW 720), zie melancholie. De betekenis van 'infiltrant in een organisatie', meer bepaald 'een spion die zich ingraaft in een organisatie alvorens actief te worden', is ontleend aan het Engels. Deze betekenis komt daarin al sinds 1601 voor, maar is na 1974 verbreid geraakt door de romans van John le Carré. Fries: mol(wrot) |