1.   com- voorv.
categorie:

Latijn com- is de oorspronkelijke, en alleen als voorvoegsel als zodanig overgebleven vorm van het voorzetsel cum 'met'. Voor klinkers en h is de vorm van het voorvoegsel co-. Voor l; r; s, f; dentalen en velaren (n, t, d, z, c, g, qu, i) is de vorm door assimilatie resp. col-; cor-; cōn-; con-.
Com- is de voortzetting van pie. *kom- 'met', en daardoor verwant met ge-.
Als voorvoegsel komen com- en zijn vormvarianten alleen voor in Latijnse leenwoorden, die al dan niet via het Frans en soms ook het Engels in het Nederlands zijn terechtgekomen. De belangrijkste betekenis is 'met, samen', bijv. cohesie, coïtus, commune, contact, coördineren. Daarnaast heeft com- veelal alleen een min of meer intensiverende functie, bijv. in commanderen, confectie, consecratie, constant, corrigeren, of diende het slechts tot het afleiden van werkwoorden, bijv. confisqueren, comfort (uit confortare bij fortis 'sterk'). In sommige woorden is de vorm van het Latijnse voorvoegsel nauwelijks meer te herkennen, bijv. in cachet, kosten, kostuum. In het Nederlands wordt de oorspr. betekenis bij al deze woorden nauwelijks of niet meer gevoeld.


  naar boven