1.   pappenheimer in zijn pappenheimers kennen 'weten wat voor vlees men in de kuip heeft'
categorie:
leenwoord, eponiem
Nnl. Pappenheimers 'de betrokkenen' in ik beken ... dat jij je Pappenheimers beter kent dan ik [1892; Groene Amsterdammer], ik ken mijne pappenheimers 'ik weet wat ik aan deze mensen heb' [1908; Baale].
Ontleend aan een uitspraak in het derde bedrijf van het toneelstuk Wallensteins Tod (1799) van de Duitse dichter en schrijver Friedrich Schiller (1758-1805), waarin de kurassiers van Pappenheim voorkomen. Graaf Gottfried Heinrich zu Pappenheim (1594-1632) was een zeer kundig, zij het soms impulsief, legeraanvoerder in de Dertigjarige Oorlog (1618-48). Over zijn kurassiers ontstond de oorspronkelijk niet ironisch bedoelde uitdrukking ich kenne meine Pappenheimer; deze uitdrukking bestond wrsch. al voor Schiller in zijn toneelstuk legeraanvoerder Wallenstein tegen de kurassiers laat zeggen "daran erkenn' ich meine Pappenheimer" 'daaraan herken ik mijn Pappenheimers, zo ken ik jullie': zij weigeren namelijk te geloven dat Wallenstein in het geheim met de vijand heeft onderhandeld.
Fries: -


  naar boven