1.   kies 2 bn. 'fijngevoelig'
categorie:
etymologie onduidelijk
Vnnl. kies 'kieskeurig' [1599; Kil.], kies 'kieskeurig, welgevoegelijk' [1610; WNT].
Herkomst onzeker. Het woord wordt vanwege zijn betekenis algemeen in verband gebracht met kiezen.
Verder alleen oe. cīs 'kieskeurig met eten' [700; OED] (me. chīs) < pgm. *kausi- (met umlaut), dat ablautend verwant kan zijn met kiezen < pgm. *keusan-. Het Nederlands kent geen umlaut van lange klinkers en diftongen, maar kies kan wel ontleend zijn. Ontlening aan het Middelengels verklaart de -ij- in dialectvormen, bijv. Vlaams kijzen 'in het eten kieskeurig zijn' West-Vlaams kijzig 'vies, walgelijk' en de ī in Rijnlands kīskazen 'id.' (NEW), maar niet de k- i.pl.v. de verwachte ts(j)-. Nederlands kies kan ook een Friese vorm zijn, aangezien pgm. *-au- door umlaut ofri. -ē- werd (zie ook kies 1). Nnd. kīs 'kieskeurig' is volgens WNT een hollandisme. Een andere mogelijkheid is dat kies door verkorting is ontstaan uit kiesig, vnnl. kiesich 'kieskeurig' [1573; Thes.], afleiding met -ig van kiezen.
Fries: -


  naar boven