|
1. |
dissertatie zn. 'academisch proefschrift' categorie: leenwoord Vnnl. dissertatie 'uitspraak of verklaring' [1577; Werve], 'redenering' [1650; Hofman]; nnl. dissertatie 'verhandeling' [1724; WNT uittrekking], dissertatiën 'geleerde, academische verhandelingen' [1785; WNT geleerd], dissertatio 'proefschrift' [1790; WNT voorzitting], dissertatie 'geschrift ter verkrijging van de doctorstitel' [1796; WNT]; dissertatie 'licentiaatsverhandeling' (BN) [2002; www.klasse.be]. Ontleend aan Latijn dissertātiō 'grondige behandeling', afleiding van het werkwoord dissertāre 'uiteenzetten, redeneren', frequentatief van disserere (verl.deelw. dissertum) 'uiteenzetten, betogen', gevormd uit dis- 'uiteen, na elkaar' en serere 'aaneenrijgen, laten opvolgen, bespreken', zie serie. De betekenis van dissertatie begint zich in de loop van de 18e eeuw te vernauwen tot 'proefschrift'; de oudere, meer algemene betekenis 'betoog, (geleerde) verhandeling' wordt na het midden van de 19e eeuw [1866; WNT inmiddels] in het NN vrijwel niet meer aangetroffen; het BN heeft misschien onder invloed van Frans dissertation 'verhandeling, opstel' nog steeds de ruimere betekenis, thans ook toegepast op de afrondende scriptie voor het behalen van een MA.
|
naar boven
|