1.   mime zn. 'gebarenspel'
categorie:
leenwoord, etymologie in brontaal onbekend
Vnnl. mime, mijme 'gebaar' in godsdienstige mijmen ... maaken met de vinger na den hemel op te steken '... door met de vinger naar de hemel te wijzen' [1675; WNT Aanv.]; nnl. mimen "potsenmakers van beiderlei kunne, bij de Romeinen slecht ter faam staande" [1832; Weiland], mime 'toneelspel, klucht, waarin alleen gebaren gebruikt worden', in de samenstelling mimespeler [1921; WNT Aanv.] en zoals in een film over de mime [1963; WNT Aanv.], ook nog 'gebaar' zoals in mime 'gebaar om gedachten, emoties e.d. uit te drukken' [2002; Van Dale HN].
Ontleend aan Frans mime 'gebarenspel; acteur die alleen gebaren gebruikt' [1834; Rey], eerder al 'imitator' [1783; TLF] en 'kluchtspeler' [1560; TLF], eerder ook al 'kluchtig toneelspel in de antieke oudheid' [1520; TLF]; dit woord is ontleend aan Latijn mīmus 'kluchtspeler' en 'kluchtspel', dat zelf ontleend is aan Grieks mĩmos 'id.', bij het ww. mĩmeĩsthai 'nabootsen', een woord waarvan de verdere herkomst onbekend is.
De betekenis 'gebaar' is alleen in het Nederlands aangetroffen (WNT Aanv.). In de meeste talen betekent mime ook nog 'toneelspeler die alleen gebaren gebruikt'; in het Nederlands wordt daarvoor de samenstelling mimespeler gebruikt.
mimiek zn. 'gezichtsuitdrukkingen, gelaatsexpressie'. Nnl. mimiek 'gebarenleer' [1824; Weiland], de mimiek, dat is de gesticulatie der oogen en der gelaatstrekken [ca. 1838; WNT]. Ontleend aan Frans mimique 'gebarenspel als kunst, mime' [1824; TLF] en 'wat met gebaren uitgedrukt wordt' [1823; TLF], eerder al 'betreffende antieke kluchten en kluchtspelers' [1570; FEW] (thans 'geheel van gebaren en gelaatsexpressies; gebarentaal; smiley op de computer'); dit woord is ontleend aan Latijn (ars) mīmica 'kunst van het kluchtspel', van mīmicus 'betreffende het kluchtspel of kluchtspelers', dat zelf ontleend is aan Grieks mīmikós 'id.', een afleiding van mĩmos 'kluchtspel' en 'kluchtspeler', zie hierboven. In de meeste talen wordt mimique of de ontleende vorm (ook) gebruikt in de betekenis 'gebarenspel', waarvoor het Nederlands mime gebruikt.
Fries: mime ◆ mimyk


  naar boven