trefwoord: "berd"
1 tot 1 van 1
Index:
benzine
beogen
bepalen
bepaling
beperken
beraad
beraadslagen
beraadslaging
beraden (zich)
berber
berd
bere-
berechten
beredderen
bereid
bereiden
bereik
bereiken
berenburg
berenklauw
berg 1
1.  |
 berd zn. 'bord, plank, tafel', in iets te berde brengen 'met iets voor de dag komen' categorie: substraatwoord Mnl. bert 'plank' [1240; Bern.], sijt har cnape heuet ghemaect drie thekene met enen hamere ane enich bert 'aangezien haar dienaar drie tekens heeft gemaakt met een hamer op een of andere plank' [1289; CG I, 1347], een scaec bert 'een schaakbord' [1340-60; MNW-R], bert 'bord' [1351; MNW-P], ook bart, bort; vnnl. berd 'lat, plank, tafel' [1599; Kil.], te berde brengen 'aan de orde stellen (letterlijk: ter tafel brengen)' [1644; WNT]. Als ablautvorm verwant met bord. Via metathese uit een in het Nederlands niet geattesteerd *bred. Bij *bred: os. bred 'plank, speelbord' (mnd. bret), to brede komen (uitdrukking) 'aan de top komen'; ohd. bret 'plank' (nhd. Brett); oe. bred; < pgm. *breda- 'plank'. Men poneert pie. *bherdh- (IEW 138), maar de verschillende vormen, die alleen in het Germaans voorkomen, en de betekenis ('houtwerk') wijzen eerder op een substraatwoord. Literatuur: A. Götze (1929) 'Das schwarze Brett', in: Nachrichten der Giessener Hochschulgesellschaft 7, 14-20; J. Warncke (1928) 'Schwarze Bretter und Hohn- und Spott-Tafeln in Lübeck', in: Niederdeutsche Zeitschrift für Volkskunde 6, 179-183 |