1.   opera zn. 'zangspel'
categorie:
leenwoord
Vnnl. eerst het Italiaanse meervoud opere in een slach spelen by hen opere genoemd 'een soort toneelspelen die door hen (Italianen) opera's worden genoemd' [1668; WNT], dan opera 'gezelschap dat zangspelen uitvoert, gebouw waarin dat gebeurt' in het Antwerps Opera [1683; WNT klucht], opera 'toneelstuk dat geheel gezongen wordt' [1698; WNT zaagmolen]; nnl. opera 'zangspel' in het voorspel van een opera 'de ouverture' [1701; WNT voorspel], 'gebouw waarin opera's worden uitgevoerd' in in de opera ... op de staanplaats [1716; WNT].
Ontleend aan Italiaans opera 'zangspel' [1639; DELI], verkorting van opera musicale, de naam van de zangspelen en muziekdrama's die aan het eind van de 16e eeuw in Italië ontstonden. Opera gaat terug op Latijn opera 'prestatie, verrichting', een reeds vroeg als collectivum (v. ev.) geïnterpreteerde meervoudsvorm van opus (genitief operis) 'arbeid, verrichting'.
Latijn opus is verwant met: Proto-Germaans *abnijan-, *ōbijan- 'uitoefenen, verrichten' (waaruit o.a. nnl. oefenen); Sanskrit ápas- 'arbeid', ā́pas- 'religieuze verrichting', ápnas- 'bezit'; < pie. *h3ep-os- (IEW 780).
operette zn. 'luchtig toneelstuk met zang en gesproken tekst'. Nnl. operet in een Operet, waarin gezongen zal worden De Jalousy, een romicque opera [1790; Groningse Courant], operette 'stuk met zang en gesproken tekst' [1824; Weiland opera], ook 'gezelschap dat operettes uitvoert' in werkstaking bij eene Wiener operette [1920; WNT werkstaking], de operette ... een 19e eeuws residu van de 18e eeuwse opéra-comique, die de oorspronkelijk lichte en komische stof, evenals de proza-gedeelten heeft behouden [1949; WNT residu]. Ontleend aan Duits operette [1698; Grimm], dat ontleend is aan Italiaans operetta 'kleine opera van vrolijke aard' [voor 1764; DELI], eerder al 'kleine verrichting, klein literair werk' [14e eeuw; DELI], van opera met het verkleiningsachtervoegsel -etta; in het Duits werd de uitgang -etta aangepast aan het Frans verkleiningsachtervoegsel -ette, zie diskette.
Fries: opera


  naar boven