1.   vanille zn. 'vanille-orchidee (Vanilla planifolia); specerij van die plant'
Vnnl. eerst Bainilla 'vanille' [1682; Gage]; nnl. Banillie [1721; Weyerman], dan Vanillen ... zyn lange en gelyk als zamen geperste hulzen (over vanillestokjes) [1734; iWNT], Vanille, zekere plant [1769; iWNT].
Ontleend, aanvankelijk rechtstreeks, maar in de moderne vorm via Frans vanille 'zekere specerij' [1664; Rey], aan Spaans vainilla 'vanille', oorspr. algemener 'zaadomhulsel, dop' [1555; Corominas], verkleinwoord van vaina 'peul', ouder vaína [1155; Corominas], dat ontwikkeld is uit Latijn vagina 'kaf, omhulsel van een korenaar', een overdrachtelijke betekenis bij oorspr. 'schede van een zwaard', zie vagina.
De oudere Nederlandse attestaties met b- zijn te verklaren door de uitspraak van de Spaanse v- als /b/. De plant is afkomstig uit Mexico.
Literatuur: T. Gage (1682), Nieuwe en seer naeuwkeurige reyse door de Spaensche West-Indien, Utrecht, 207; J.C. Weyerman (1980), De Rotterdamsche Hermes, ed. A. Nieuweboer, Amsterdam, 272
Fries: fanylje


  naar boven