1.   ingetogen bn. 'gematigd, bescheiden, niet opzichtig'
categorie:
geleed woord, leenbetekenis
Vnnl. in te meerder het betaemt ... 's Gelucx besitter sich te houden ingetogen 'des te meer betaamt het degene die geluk heeft zich bescheiden te gedragen' [1625; WNT].
Verl.deelw. van het verdwenen en door intrekken vervangen werkwoord intiën 'intrekken, terugtrekken', zoals in het woord eens uyt de mont ghevloghen, en can niet werden inghetoghen 'het woord dat eens de mond verlaten heeft, kan niet worden teruggenomen' [1636; WNT woord I]. Dit werkwoord is gevormd uit in en Middelnederlands tien 'trekken', zie verder tijgen en opgetogen. De betekenis is overgenomen van Hoogduits eingezogen 'ingetogen, bescheiden', oorspr. het verl.deelw. van einziehen, dat formeel verwant is met Nederlands intiën, maar een breed betekenisveld had en heeft, vergelijkbaar met dat van Nederlands intrekken en terugtrekken.


  naar boven