Gezocht op:
trefwoord: "carrousel"

1 tot 1 van 1

Index:



cariës
carillon
caritas
carnaval
carnivoor
carpoolen
carport
carré
carrière
carrosserie

carrousel

carter
cartoon
cartouche
casco
cash
cash and carry
cashewnoot
casino
casinobrood
cassatie
1.   carrousel zn. 'draaimolen'
categorie: leenwoord
Vnnl. carousel 'ruiterfeest waarbij in een besloten ruimte vaardigheidsproeven worden afgelegd' [1671; WNT], een caroussel of equester steekspel 'een carrousel of ruitersteekspel' [1698; WNT steekspel]; nnl. carroussel 'toernooi waarbij naar hoofden en ringen wordt gestoken' [1717; Marin], 'ridderspel te paard; ringloop; mallemolen' [1824; Weiland], carroussel, caroussel "ringrijden op ronddraaiende houten paarden, de zogenaamde mallemolen, een bekend kermisvermaak voor kinderen" [1847; Kramers], carrousel 'draaimolen' [1899; Woordenschat].
Ontleend aan Frans carrousel 'ruitershow waarbij ruiters gevarieerde bewegingsfiguren maken' [1620; Rey], ouder carrouselles [1596; Rey] < Napolitaans carusello 'ruiterspel' [1580]. Dit was de benaming van een oorspr. Moors spel dat in de 16e eeuw door de Spanjaarden in Napels is gebracht, waarbij twee groepen ruiters elkaar met krijtballen bestookten. Over de verdere herkomst van het woord bestaan verschillende theorieën. Volgens Rey is het afkomstig van Napolitaans carus(i)ello 'spaarpot in de vorm van een hoofd' (omdat de krijtballen de vorm van een hoofd hadden), afgeleid van Italiaans caruso 'kaalgeschoren hoofd', mogelijk gevormd naar Latijn cariōsus 'zeerhoofdig, bedorven, verrot', zie cariës. Volgens Kluge is het afgeleid van Laatlatijn cara 'gezicht, gelaat', waarvan de betekenis zich via 'vriendelijk gezicht, vriendelijkheid' en 'vriendelijke ontvangst' tot 'feestelijkheid' moet hebben ontwikkeld (een dergelijke ontwikkeling deed zich voor bij Oudfrans chère); via een Laatlatijnse afleiding *carosellus 'feestelijk' ontstaat dan Italiaans carosello, oorspr. 'feest, schouwspel', dat later de engere betekenis 'ruiterfeest' krijgt.
De betekenis 'carrousel van houten paarden, draaimolen' komt in het Duits al in het vierde kwart van de 18e eeuw en in het Nederlands al in 1847 voor, zodat die betekenis in het Frans waarschijnlijk via het Belgisch-Frans of Zwitsers-Frans [1870; Rey] uit het Duits of Nederlands is overgenomen.
In de paardensport is een carrousel nog steeds een ruitershow waarbij twee groepen ruiters gevarieerde bewegingsfiguren maken.
Literatuur: Rey
Fries: karrûsel


  naar boven