1.   katern zn. 'een aantal gebundelde vellen papier'
categorie:
leenwoord
Nnl. cataerne 'vier ineengevouwen vellen' in inden eersten vi cataernen perkament 'in de eerste 6 katernen perkament' [1485; Hermans 1989, 297]; vnnl. quaterne 'vier ineengevouwen vellen papier' [1526; WNT quatern]; nnl. katern bij uitbreiding ook 'een (groter) aantal ineengevouwen, soms aaneengenaaide, vellen papier' [1729; WNT].
Al dan niet via Oudfrans quaterne ontleend aan middeleeuws Latijn quaterna 'eenheid van vier bladen', het onzijdig meervoud, letterlijk 'de vier dingen' van klassiek Latijn quaternus 'telkens vier', een afleiding van quattuor 'vier', verwant met vier. Uit een nevenvorm quaderna heeft zich het Franse woord cahier ontwikkeld, zie cahier. Zie ook kazerne.
Oorspr. bestonden naast quatern ook de woorden tritern, sextern etc. 'drie resp. zes ineengevouwen vellen papier'.
Literatuur: J.M.M. Hermans (red., 1989), Middeleeuwse handschriftenkunde in de Nederlanden 1988, Grave
Fries: katern


  naar boven