1.   does 2 bn. 'suf'
categorie:
waarschijnlijk erfwoord
Vnnl. doese (zn.) 'suffe vrouw' [1644; WNT doeze], doese vrijster 'domme vrouw' [1661; WNT zoop]; hiermee verwant mnl. dosich bn. 'duizelig, suf' [1350; MNW], vnnl. deusich, duysigh 'duizelig, suf' [1599; Kiliaan].
Mnd. dösig 'slaperig, duizelig, suffig' (hieruit nhd. dösig [begin 19e eeuw]); hiernaast mnd. dusich, düsich 'duizelig', ohd. tūsīg 'dwaas'; oe. dysig 'dwaas' (ne. dizzy 'duizelig', zie dizzy), ofri. dūsig 'duizelig' (nfri. dûs bn. 'kortzichtig, dom'; dûzig 'duizelig; soezerig, slaperig'), bij de pgm. wortel *dūs- 'duizelen'.
De Germaanse vormen gaan misschien terug op pie. *dheus-, *dhus- 'stuiven, wervelen, duizelig zijn' (IEW 261, 268-270), zie duizelen.
De -oe- van does, doezelen (de normale ontwikkeling is -oe- > -uu- > -ui-) is geen Germaans relict, maar is ontleend aan het Fries of stamt uit een Oost-Nederlands dialect, waar de Oudnederlandse ū niet tot -ui- werd maar als -oe- bewaard bleef.
doezelen ww. 'suffen'. Nnl. doezelen 'id.' [1911; WNT]. Frequentatief van doezen 'suffen' [1909-10; WNT], bij dezelfde stam als does 2 en duizelen. Ook hier stamt de -oe- uit een dialect waarin de Oudnederlandse ū als -oe- bewaard bleef. ◆ doezelig bn. 'dromerig, slaperig'. Nnl. doezelig 'id.' [1911; WNT]. Gevormd uit doezelen en het achtervoegsel -ig.
Fries: dûs 'kortzichtig, dom'; dûzig 'duizelig; soezerig, slaperig'. ◆doezje


  naar boven