trefwoord: "vorst 1"
1 tot 1 van 1
Index:
vorderen 2
vore
vorig
vork
vorm
vormelijk
vormen
vormsel
vors
vorsen
vorst 1
vorst 2
vos
votief
votum
-voud
vouw
vouwen
vraagbaak
vraat
vracht
1.  |
 vorst 1 zn. 'monarch'Onl. furista, fursta 'vorst, heerser, voornaam persoon' in Furi quamon furista gefuogeda singindon 'vooraan kwamen de vorsten, samen met de zangers', in fursten samenes quamen 'en de vorsten kwamen tezamen' [beide 10e eeuw; W.Ps.]; mnl. vorste 'vorst' [1240; Bern.], vorst 'id.' [1470-90; MNW-R]. Os. furisto (mnd. vörste); ohd. furisto (nhd. Fürst); ofri. forsta (nfri. foarst); alle 'vorst, voornaamste persoon e.d.', < pgm. *furisto-. Het zelfstandig gebruikte superlatief van het bijwoord *fura 'voor', zie voor 1. Het superlatief zelf bestaat ook als oe. fyrest (ne. first) en on. fyrstr (nzw. först) maar heeft daar niet tot een zn. geleid. De i-umlaut in het Hoog- en Nederduits werd veroorzaakt door de tweede lettergreep voordat deze verzwakte en wegviel. In het Oudnederlands moet deze klinkerverzwakking al zijn voltooid voordat i-umlaut werkzaam kon zijn en leidde onl. fursta klankwettig tot mnl. vorste. Het woord betekent dus letterlijk 'voorste' en is in de West-Germaanse talen wrsch. ingevoerd als vertaling van Latijn princeps (bn.) 'eerste, voorste' en (zn.) 'leider, de voornaamste'. Fries: foarst |