1.   voetstoots bw. 'zonder nader onderzoek'
Vnnl. voetstoots 'zoals men het aantreft, zonder voorafgaand onderzoek door de koper' in dat sij de suickeren ... deselve voetstoots gekeurt sijnde, geobligeert sijn te leveren ... sooals deselve vaten staen 'dat ze de (suiker)vaten, die zoals ze daar staan (door de keurmeester) gekeurd zijn, verplicht zijn zo, zonder verder uitzoeken, te leveren' [1684; iWNT uitzoeken]; nnl. voetstoots "op de gis aan" [1717; Marin NF], 'zonder voorbereiding, zonder uitstel' in die ... voetstoots een fraeij Eerdicht opdreunde [1747; iWNT], voetstoots hier naartoe [1785; iWNT], 'klakkeloos, zonder overleg' in dat ik dit ... niet zo maar voetstoots aanneemen kan [1793; iWNT].
Oorspr. een handelsterm, gevormd met bijwoordelijke -s (zie -s 2) uit voet en het nomen actionis van stoten. Stoett (1925) omschrijft voetstoots verkoopen als "verkoopen zonder dat de koopers het te voren mogen onderzoeken; eig. zonder uitkiezen, zooals men het vindt, of liever het eerste, het beste stuk, perceel, kavel nemende, dat zich voordoet, dat op het voorafgaande volgt, naast, onder enz. het vorige ligt, in 't kort zonder bewuste of opzettelijke keuze door den auctionaris". Eigenlijk iets kopen door met de voet tegen een partij goederen te tikken, zonder er een selectie uit te maken. Een oudere uitdrukking is stoten met de voet: Omtrent anderhalff morgen landts, twelck hy ... vercoft heeft by den hoop zonder maet, stotende mette voet 'ongeveer anderhalve morgen land, die hij in zijn geheel heeft verkocht zonder opmeting, zonder nader onderzoek' [1571; iWNT voet].
Fries: -


  naar boven