trefwoord: "honing"
1 tot 1 van 1
Index:
homofiel
homogeen
homoniem
homoseksueel
homp
hond
honderd
hondsdraf
honen
honger
honing
honk
honnepon
honneurs
honorarium
honoreren
hoofd
hoofdletter
hoofs
hoog
hoog-
1.  |
 honing zn. 'geelachtige zoete stof uit bloemen' categorie: waarschijnlijk substraatwoord Onl. honog 'honing' [10e eeuw; W.Ps.]; mnl. honech [1240; Bern.], van honighe [1280; CG I, 501], met honinghe [1400-20; MNW-R]. Traditioneel wordt dit woord verbonden met een Proto-Indo-Europese wortel met de grondbetekenis 'geelkleurig, bruinkleurig'; vanzelfsprekend is deze semantische vergelijking echter niet en de verschillende Germaanse vormen blijven onverklaard. Bovendien bestaat er een Proto-Indo-Europese wortel met grondbetekenis 'honing, mede', zie mede 2 en meeldauw. Boutkan 1998 veronderstelt dan ook dat die in het Germaanse taalgebied vervangen is door een inheems, voor-Indo-Europees woord voor 'wilde honing', waarbij hij ook de verschillende vormen verklaart. Met -ng: ohd. honang en on. hunang (nzw. honung); < pgm. *hunang-; daarnaast met -g: os. honeg, huneg (mnd. hōnich, honnich, hönich); ohd. honag (mhd. honic, honec, hönic, hünic, nhd. Honig); ofri. hunig (nfri. hunich, huning); oe. hunig (ne. honey); < pgm. *hunag-, *hunig-. Als dit vormen uit een substraattaal zijn, was volgens Boutkan de variatie *-ag- /*-ig- oorspr. paradigmatisch en later uitgekristalliseerd als twee verschillende achtervoegsels, wat ook de schijnbaar onsamenhangende af- c.q. aanwezigheid van umlaut in de eerste lettergreep kan verklaren; de vormen op -ing/-ang schrijft hij toe aan latere substitutie door een achtervoegsel dat veel in andere woorden voorkomt. Pgm. *hunag-, *hunig- wordt traditioneel teruggevoerd op pie. *knh2-ko 'geel/bruinkleurig' (IEW 564), waarbij Grieks knēkós 'geelachtig' (Dorisch knākós) en Sanskrit kāñcana- 'gouden'. De wortel van mede 2 is pie. *medh- 'honing, mede'. De spelling met -ng- verschijnt al in de 15e eeuw; voor de uitspraak /ŋ/ zal dus minstens hetzelfde gelden. Over de verbreiding door de eeuwen heen van deze vorm valt weinig te zeggen; de spelling honig blijft echter nog tot ver in de 19e eeuw de overhand houden en wordt ook door WL 1995 nog steeds erkend. Literatuur: Boutkan 1998, par. 2.8 |