1.   cynisch bn. bw. 'gevoelloos, ongeloof aan de dag leggend'
categorie:
leenwoord
Vnnl. Cynische 'behorend tot de school van Antisthenes' [1635; WNT inzetting]; nnl. cynisch 'schaamteloos ongevoelig' [1848; Tollenaere 2000].
Wrsch. via Duits cynisch, zynisch, met een Duits achtervoegsel [1800-50] ontleend aan Latijn cynicus 'uit de Cynische school, Cynisch wijsgeer' < Grieks kunikós 'id.'. De Griekse naam is wrsch. afgeleid van kúōn, genitief kunós, 'hond'. De aanhangers van deze door Antisthenes gestichte filosofische school predikten een terugkeer naar de natuurtoestand en een bescheiden leven. De naam van het instituut waar werd gedoceerd was Kynósarges. Het is ook mogelijk dat de aanduiding voor deze filosofische richting is afgeleid van deze naam. De betekenis 'schaamteloos ongevoelig' is, wrsch. via het Duits, ontleend aan het Frans, waar deze betekenis al in 1674 voorkomt (Tollenaere 2000).
cynisme zn. 'het cynisch zijn'. Nnl. cynisme [1872; Dale]. Al dan niet via Frans cynisme uit Latijn cynismus. ◆ cynicus zn. 'cynisch persoon'. Vnnl. 'aanhanger van de leer van Antisthenes' [1656; WNT verlooden]; nnl. 'cynisch mens' [1841; WNT Aanv.]. Ontleend aan Latijn cynicus.
Literatuur: Salverda de Grave in NTg (1934), 289vv.; L. de Tollenaere (2000) 'Etymologica: Cynisch, Garnaal, Parlevinker', in: TNTL 116, 211-227
Fries: synysk


  naar boven