trefwoord: "snorkel"
1 tot 1 van 1
Index:
snoer
snoes
snoeshaan
snoet
snoeven
snol
snood
snor 1
snor 2
snorfiets
snorkel
snorren
snot
snottebel
snotteren
snuffelen
snuffen
snufje
snugger
snuif
snuisterij
1.  |
 snorkel zn. 'luchtpijpje bij het zwemmen' categorie: leenwoord Nnl. snorkel 'buis waardoor men kan ademhalen bij het zwemmen vlak onder het wateroppervlak' in twintig pakketten met: 1 snorkel, 1 paar zwemvliezen, 1 duikbril [1956; Leeuwarder Courant], "toestel bestaande uit een buis met drijverlichaam, waardoor duikboten onderwater op hun dieselmotoren kunnen varen" [1957; WPJ 1958]. Ontleend aan Hoogduits Schnorchel 'luchtinlaat voor onderzeeboten', eerder al 'brommend, rochelend keelgeluid' en Duits marinejargon voor 'snuit, neus' [alle 20e eeuw; Kluge], afgeleid van schnorchen, nevenvorm naast schnarchen 'snurken', zie snurken. De Duitsers troffen tijdens de Tweede Wereldoorlog op de Nederlandse onderzeeboten een installatie aan, bestaande uit een holle, uitschuifbare en opklapbare mast waardoor men lucht kon aanvoeren en gassen afvoeren zonder aan de oppervlakte te komen. Door deze vinding van de Nederlandse schout-bij-nacht Jan Jacob Wichers (1894-1983) werd het mogelijk op periscoopdiepte dieselmotoren te gebruiken. Wichers begon in 1927 met de plannen en diende deze in 1933 in bij de marineleiding, waarop ze in 1937 op twee Nederlandse onderzeeboten hun toepassing vonden. Vanaf 1944 zijn de Duitsers deze uitvinding op grote schaal gaan toepassen op hun onderzeeboten, onder de naam Schnorchel, vanwege enerzijds de gelijkenis met een neus en anderzijds de gelijkenis met een schrapend, rochelend keelgeluid dat de installatie in werking maakte. Naderhand is de installatie wereldwijd op onderzeeboten toegepast. De Britse marine kent het onder de benaming snort, de Amerikaanse als snorkel [1949; BDE], eerst in de vorm Schnorkel [1944; BDE]. Wichers noemde de installatie snuiver, dat nog altijd in de woordenboeken staat. De betekenis is waarschijnlijk ontleend aan snuiver 'rookafvoer, afvoer' [1617; WNT]. De later aan het Duits ontleende naam snorkel is echter beduidend frequenter. Naar analogie van de onderzeebootsnorkels heeft zich in de jaren 1950 de tweede en inmiddels bekendere betekenis 'luchtpijpje bij het zwemmen' ontwikkeld, met de eerste attestatie [1953; BDE] in de geschriften van de Franse onderzoeker van de onderwaterwereld Jacques-Yves Cousteau (1910-1997). Fries: snorkel |