1.   thermosfles zn. 'fles met geïsoleerde wand'
categorie:
geleed woord, geleed woord
Nnl. thermosflesch [1912; Leeuwarder Courant], het warm of koud houden van willekeurige stoffen in de thermosflesschen [1916; WNT Aanv.], thermosflesschen met koffie en melk [1927; WNT Aanv.], soms ook wel verkort tot thermos in liet zijn thermos met koffie vullen [1953; WNT Aanv. thermos].
Leenvertaling van Duits Thermos-Flasche, een in 1904 geregistreerd handelsmerk, geïntroduceerd door de Duitse glasblazer en uitvinder Reinhold Burger (1866-1954) voor een door hem verfijnd type dubbelwandige vacuümfles, dat sindsdien geproduceerd wordt door de daartoe opgerichte firma Thermos. Het woord is gevormd op basis van Grieks thermós 'heet, warm', zie thermo-.
Zowel in het Nederlands als in de meeste andere talen die de Duitse merknaam hebben overgenomen (bijv. Engels thermos flask of thermos, Zweeds termos, Frans bouteille thermos, Spaans termo) is het woord al gauw een soortnaam geworden. Zo waarschuwt een advertentie van Thermos uit 1911 in de Leeuwarder Courant al voor minderwaardige flesschen [die men] voor THERMOS aanbiedt; het woord thermos-flesch komt daarin overigens niet voor, maar wel onze wereldberoemde, eenige, gepatenteerde en met gouden en zilveren medailles bekroonde Thermos-Bussen.
Het principe van een warmte-isolerend vat d.m.v. een dubbele wand met een vacuümtussenruimte was al in 1892 geïntroduceerd door de Schotse natuurkundige James Dewar (1842-1923).
thermoskan zn. 'thermosfles met oor en schenktuit'. Nnl. Ter overname gevraagd een thermoskan of flesch [1943; Vaderland], waar men koffie schonk ... uit nikkelen thermoskannen [1951; WNT Aanv.]. Gevormd met een tweede lid kan 'schenkvat' naar analogie van thermosfles.
Fries: termosflessetermoskanne


  naar boven