1.   recorder zn. 'toestel voor vastleggen van audiovisuele informatie'
categorie:
leenwoord
Nnl. recorder 'toestel voor weergave van geluid' [1897; WNT Aanv.].
Ontleend aan Engels recorder 'id.' [1873; OED], afleiding van het werkwoord record 'geluid vastleggen' [1892; OED], eerder al 'vastleggen in geschrift' [ca. 1300; OED] en 'van buiten leren' [ca. 1225; OED], ontleend aan Oudfrans recorder 'vastleggen', van Latijn recordārī 'zich herinneren', gevormd met re- 'terug-' bij cor (genitief cordis) 'hart' (verwant met hart), de plaats die men in de oudheid als de zetel van het verstand en het geheugen beschouwde.
Aanvankelijk was een recorder alleen een 'toestel voor het vastleggen en opnieuw weergeven van geluid'. Samenstellingen zijn bijv.: wire-recorder 'toestel voor het opnemen van geluid op een magnetische draad' [1949; WNT Aanv.] en de gedeeltelijke leenvertaling draadrecorder [1953; WNT Aanv.]; tape-recorder 'toestel voor het opnemen van geluid op een magnetische band' [1952; Soester Courant], vervangen door de gedeeltelijke leenvertaling bandrecorder 'id.' [1953; WNT Aanv.]; cassette-recorder [1965; Philips], digitale audio tape recorder, afgekort tot DAT-recorder [beide 1990; Philips] en cd-recorder [1992; Philips].
Bij uitbreiding werd de recorder ook een toestel voor vastleggen en opnieuw weergeven van geluid én beeld. Samenstellingen zijn bijv.: video tape recorder en video recorder [beide 1960; Philips], video camera recorder [1981; Philips], later verkort tot camcorder [1985; Soester Courant], dvd-recorder [1996; Algemeen Dagblad] en harddisk recorder [2003; Trouw].
Een bekend voorbeeld van een recorder buiten de consumentenelektronica is de zogenaamde zwarte doos in vliegtuigen, de flight data recorder 'apparaat waarop automatisch alle technische gegevens tijdens een vlucht worden geregistreerd' [1991; Burgers], naast de cockpit voice recorder 'apparaat waarop alle gesprekken worden geregistreerd die tijdens een vlucht in de cockpit plaatsvinden' [1990; NRC], nu cockpitvoicerecorder [1993; Trouw].
Literatuur: Philips: persberichten en interne correspondentie uit het Philips Bedrijfsarchief, Eindhoven; W. Burgers (1991), De Zwarte Doos: de laatste berichten uit de flight data recorder, Rijswijk
Fries: rekorder


  naar boven