trefwoord: "macaber"
1 tot 1 van 1
Index:
maandag
maandstonden
maar
maarschalk
maart
maas
maat 1
maat 2
maatregel
maatschap
macaber
macaroni
machinatie
machine
macho
macht
machtig
macro-
made
madelief
maestro
1.  |
 macaber bn. 'huiveringwekkend' categorie: leenwoord Nnl. eerst in danse macabre 'dodendans' [1847; Kramers], dan macabre 'huiveringwekkend' in een macabre luidruchtigheid, die ontstemd en ontzenuwt [1892; Groene Amsterdammer], macaber 'id.' in allerhande macabere voorstellingen [1896; Groene Amsterdammer]. Ontleend aan Frans macabre 'huiveringwekkend, griezelig' [1843; Rey], eerder alleen in de uitdrukking danse macabre 'dodendans, picturale of letterkundige uitbeelding van de dodendans, met een allegorisch karakter' [1811; Rey]. Reeds lang daarvoor was dit literaire begrip bekend als danse Macabré(e), met als oudste vindplaats de Macabré la dance [1376; TLF]. Men neemt meestal aan dat de danse Macabré(e) de liturgische dans of processie is die in het middeleeuws Latijn chorea Macchabeorum werd genoemd. In het apocriefe bijbelboek Makkabeeën (II, 12:38-46) zegt Judas Macchabeus dat het nodig is te bidden voor de doden om hun zielen van zonden te bevrijden. Deze Judas, ook vermeld als Judas Macabré (12e eeuw), gold in de middeleeuwen als een van de grootste helden uit de geschiedenis en de kerk beriep zich op zijn uitspraak. Hetzelfde bijbelboek (II, 7) bevat ook de legende van de zeven broers uit het geslacht der Maccabeeën, die de een na de ander moesten sterven om hun trouw. Deze legende zou worden uitgebeeld in de danse Macabré, waarin de dansers om beurten verdwijnen, om te tonen dat alle mensen moeten buigen voor de dood. De naam wordt ook wel in verband gebracht met de geslachtsnaam Macabré, die voorkwam in het grensgebied van Frankrijk en Zwitserland in de 14e eeuw waaruit de eerste blijken van de danse macabre komen. De dichter van de tekst bij de platen die de dans uitbeeldden, zou dan tot dit geslacht hebben behoord. Enkele andere verklaringen hebben betrekking op woorden uit talen uit het Midden-Oosten. Zo is er verband gelegd met Arabisch maqābir 'begraafplaats', meervoud van maqbar 'graf'. Indien dit uit het Moorse Spanje overgeleverde woord in verband zou hebben gestaan met de daar voorkomende dodendans, is het denkbaar dat het zou zijn overgenomen in het Frans. Ook is gewezen op het Oudsyrische woord mekabreey 'doodgraver'. De veronderstelling is dat een daarnaar genoemde begrafenisrite van in Frankrijk wonende Syrische kooplieden samen met de benaming door de Fransen zou zijn overgenomen. Andere verklaringen voor macaber (TLF) zijn nog speculatiever dan deze laatste. Fries: makaber |