1.   sle(d)e zn. 'glijdend voertuig'
Mnl. slede 'glijdend voertuig' in Om die slede te trecken [1343-44; MNW crebbe], met nevenvormen sledde 'id.' [15e eeuw; MNW] en sleedse 'id.' [15e eeuw; MNW]; vnnl. slé/sléde oft sledde [1562; Naembouck]; slee in met heele sleen vol [1670; iWNT].
Slee is met wegval van intervocalische -d- ontstaan uit slede.
Os. slido (mnd. slede); ohd. slito (nhd. Schlitten); nfri. slide; on. sleði (nzw. släde); alle 'slee', < pgm. (m) *slidan-, (f) *slidōn-. Amerikaans-Engels sled 'slee', Brits-Engels sledge 'id.' en Engels sleigh 'arrenslee' (zie ook bobslee) zijn ontleend aan resp. mnl. sledde, mnl. sleedse en vnnl. slee.
Ablautend zn. bij het sterke ww. pgm. *slīdan- < *sleidan-, waaruit: mhd. slīten; oe. slīdan (ne. slide); nzw. vero. slida; alle 'glijden'. Zie ook glijden.
Hierbij hoort ook de afleiding pgm. *slid-ra- 'glibberig' en het bijbehorende ww. *slidrōn- 'uitglijden', zie sliert.
Verwant met: Sanskrit srédhati 'glijdt uit, faalt'; Litouws slidùs 'glibberig', slìdė 'ski', slýsti 'uitglijden'; Oudkerkslavisch slědŭ 'glijspoor' (Russisch sled 'spoor'); < pie. *sleidh-, *sloidh-, *slidh- 'uitglijden, verkeerd lopen'. Ook Grieks olisthánein 'uitglijden' is vrijwel zeker verwant; als de anlaut niet secundair is, moet men een laryngaal aannemen, dus pie. *h3sleidh- (LIV 307), met metathese *h3leisdh- voor het Grieks. Zie ook slenteren en verslinden.
Fries: slide


  naar boven