1.   nicht 1 zn. 'dochter van broer of zus; dochter van oom of tante'
categorie:
erfwoord
Mnl. nichte 'vrouwelijke bloedverwant' in si is míjn nichte [1220-40; VMNW], nigte 'kleindochter' [1240; Bern.], sire nichten ... Dat hire of ware oudervader 'zijn kleindochters ... zodat hij er grootvader van zou zijn' [1285; VMNW], ook nog wel nifte in harre nifte 'haar vrouwelijke verwanten' [1291; VMNW]; vnnl. nicht 'vrouwelijke bloedverwant' [1526; WNT ziel I], nichte 'kleindochter; vrouwelijke bloedverwant' [1599; Kil.], ooms, moeyen, neven ofte nichten 'ooms, tantes en hun kinderen' [1619; WNT].
Ontwikkeld uit ouder nifte met de Nederlandse klankovergang -ft- > -cht-, zoals in achter.
Mnd. nichte, nifte; ohd. nift(a) (nhd. vero. Nift, naast Nichte ontleend aan het mnd.); ofri. nift (nfri. vero. nift naast ontleend nicht); oe. nift (me. nift); on. nipt; < pgm. *nifti < *nefti- 'vrouwelijke bloedverwant'. Zie ook neef.
Verwant met: Latijn neptis 'kleindochter; vrouwelijke bloedverwant' (Laatlatijn neptia 'dochter van broer of zus', vanwaar Frans nièce, Engels niece, en *nepta 'id.', vanwaar Spaans nieta 'kleinkind', voorheen ook 'nicht'); Sanskrit naptī 'dochter, kleindochter'; Litouws neptė 'kleindochter'; Oudiers necht 'dochter van zus', Welsh nith 'id.'; < pie. *nep-ti- 'vrouwelijke bloedverwant' (IEW 764).
Oorspr. was de betekenis van dit woord niet zeer specifiek; in alle talen konden er verschillende vrouwelijke bloedverwanten mee worden aangeduid, zoals 'kleindochter' en 'dochter van broer of zus' en 'dochter van oom of tante'. In het Nederlands is de eerstgenoemde betekenis verouderd en zijn met name de twee laatstgenoemde betekenissen overgebleven; voor verdere vrouwelijke bloedverwanten, bijv. 'dochter van een nicht, dochter van oudoom', gebruikt men de afleiding achternicht, die zelf soms ook weer verkort wordt tot nicht(je). In het Duits, de enige andere moderne Germaanse taal waarin het woord bewaard is, heeft Nichte alleen de betekenis 'dochter van broer of zus'. Zie ook nicht 2 'homoseksuele man'.
Fries: nift, nicht


  naar boven