Gezocht op:
trefwoord: "floers"

1 tot 1 van 1

Index:



flinterdun
flippen
flipperkast
flirt
flirten
flits
flitsen
flodder
floep
floepen

floers

flonkeren
flop
floppen
flora
florijn
flottielje
fluctueren
fluim
fluisteren
fluit
1.   floers zn. 'sluier'; (NN) 'zwarte doorschijnende stof'
categorie: leenwoord
Mnl. floers 'stofnaam' in een geïsoleerde vindplaats: van 14 ellen swarts sindaels ende roet van floers '14 el zwart fijn linnen (of: zijde) en rood floers' [1336-39; MNW] (onduidelijk is welke stof; wrsch. niet fluweel, want in dezelfde bron komt ook de vorm roods velueels voor); daarna pas vnnl. vloers 'bepaalde stof' in: een paleersel met 6 ellen wit vloers met silver 'een siersel met 6 el wit floers met zilver' [1620; WNT], 'sluier of sluierachtige bedekking' in geen maskeren, nog voilen, Noch Floersen houden my ... verschoolen 'geen maskers, voiles of sluiers houden mij verscholen' [1659; WNT]. Tegenwoordig vrijwel uitsluitend overdrachtelijk, als in het floers van de nacht of een floers van tranen, en in de afleiding omfloerst 'wazig'.
Herkomst niet helemaal zeker. Pfeifer veronderstelt dat floers, in het Duits overgenomen als Flor 'doorzichtig weefsel, sluier' [eind 16e eeuw], ontleend is aan Middelfrans floret 'grove zijdesoort, afvalzijde' [1563; TLF fleuret], hoewel floers fijne zijde is; bovendien wordt de -s in het Nederlands niet verklaard. Het WNT verklaart floers uit Middelfrans flours, meervoud van een verouderde vorm van fleur 'bloem', maar dat lijkt semantisch niet wrsch.
Beide onderscheiden het woord van het verouderde homoniem floers 'opstaande draden van fluweel' [1862; WNT], dat ontleend is aan Frans velours 'fluweel' [1377; Rey]. Toch gaat ook het hier behandelde woord wrsch. terug op velours (via het Oudfrans teruggaand op Laatlatijn villosus 'harig, ruig', zie velours), en heeft het in het Nederlands al vroeg een eigen betekenisontwikkeling ondergaan: 'fluweel' > 'zwart fluweel als rouwkleur' > 'zwarte stof gebruikt bij rouwplechtigheden' > 'rouwsluier' > 'sluierstof'. Hiervoor pleit onder meer: a) dat floer in bepaalde Zuid-Nederlandse dialecten nog steeds 'fluweel' kan betekenen, en b) dat bij een befloerste trom [1827; WNT trom I] geen sprake kan zijn van dunne doorschijnende stof, omdat deze dan algauw kapot zou gaan.
Fries: floers


  naar boven