Gezocht op:
trefwoord: ""
en categorie: "verkorting"

171 tot 180 van 335

1 | 11 | 21 | 31 | 41 | 51 | 61 | 71 | 81 | 91 | 101 | 111 | 121 | 131 | 141 | 151 | 161 | 171 | 181 | 191 | 201 | 211 | 221 | 231 | 241 | 251 | 261 | 271 | 281 | 291 | 301 | 311 | 321 | 331

< Vorige 10 lemmata | Volgende 10 lemmata >

Index:



hert
hertog
hertz
hervorming
herwaarts
hes
hesp
het
heten
heterdaad, op

hetero

hetero-
heterofiel
heterogeen
heteroseksueel
hetgeen
hetze
hetzelfde
hetzij
heug
heugen


171.   hetero
categorie:
verkorting
Zie: homoseksueel
172.   hinder
categorie:
verkorting
Zie: hinderen
173.   hoela
categorie:
verkorting, eponiem
Zie: ammehoela
174.   hol 2
categorie:
verkorting
Zie: hollen
175.   holebi
categorie:
verkorting
Zie: lesbisch
176.   homo
categorie:
verkorting
Zie: homoseksueel
177.   hoop 2
categorie:
verkorting
Zie: hopen
178.   horeca zn. 'bedrijfssector van hotels, restaurants en cafés'
categorie:
verkorting
Nnl. horeca- in een brochuretitel Cijfers en beelden van het verkeer in de horeca-bedrijven in Nederland in 1940 (door A.C. de Vooys) [1941; Picarta], kort daarna Horeca [1942; Picarta] als titel van een wekelijks vakblad; de horeca 'de bedrijfssector van hotels, restaurants en cafés' [1964; WNT Aanv. informateur].
Gevormd uit de eerste twee letters van elk van de woorden hotel, restaurant en café.
In 1890 werd de Nederlandse Bond van werkgevers in hotel-, restaurant-, café- en aanverwante bedrijven "Horecaf" opgericht. Deze naam is tijdens de Tweede Wereldoorlog gewijzigd, toen de Duitse bezetters het Rijksbureau Horeca oprichtten, oftewel het Rijksbureau voor het Hotel-, Restaurant-, Café- en Pensionbedrijf. Na de oorlog is de inmiddels ingeburgerde vorm horeca blijven bestaan. Als collectief zn. is de horeca een verkorting van de horeca-bedrijven of de horeca-bedrijfstak.
Een afleiding van Horecaf is de NN schertsende benaming horecaffer 'iemand die in horeca werkt' [1984; van Dale], die ook in de branche zelf in 2005 nog steeds vrij algemeen wordt gebruikt.
179.   horig bn. 'halfvrij, afhankelijk van een heer'
categorie:
verkorting
Wrsch. al onl. in chorogan(o) (accusatief ev. mannelijk) 'horige' [8e eeuw; LS]; mnl. horich, horech 'halfvrij' in gheen heer of anders nyemant van sinen hoorigen luden 'geen enkele heer of een van zijn horige lieden (= horigen)' [1324-41; MNW], 'gehoorzaam' in dat si hun ghehenghich ende horech sijn 'dat zij aan hen onderdanig en gehoorzaam zijn' [1358; MNW].
Verkorting van het niet in het Oudnederlands geattesteerde, maar duidelijk wel oude bn. onderhorich, -ech 'gehoorzaam, onderdanig' [1236; CG I, 21] of van ghehorich 'id.' [1299; CG I, 2629]. Deze bn. zijn afgeleid van resp. onderhoren 'gehoorzamen', in de vorm underhoren [1240; Bern.] en gehoren 'id.' [1240; Bern.]; zie horen, gehoorzaam en ook behoren voor de betekenisontwikkeling naar 'toebehoren'.
Horich of -ech is in het Middelnederlands nog weinig frequent en komt vooral in het oosten voor. In de algemene betekenis 'gehoorzaam, onderdanig' bestond onderhorich en voor de feodale betekenis 'halfvrije man' was het gewone woord laet (een zn. dat wrsch. is afgeleid van laten). Voor de feodale betekenis kan dus eventueel gedacht worden aan Duitse invloed: mnd. hörich en mhd. hœrec (nhd. hörig) zijn vanaf de 14e eeuw (Pfeifer) de gewone woorden voor 'afhankelijk van een leenheer', bij hören in de betekenis 'behoren tot'.
180.   hortus zn. (NN) 'tuin voor wetenschappelijke doeleinden'
categorie:
verkorting
Nnl. de ingang in den Hortus staat ... aan een iegelyk vry 'toegang tot de Hortus (Botanicus van Amsterdam) is voor iedereen vrij' [1765; WNT].
Verkorting van namen als hortus botanicus, hortus medicus, hortus academicus, resp. 'plantkundige, medische en universiteitstuin', die in hun geheel zijn ontleend aan Latijn hortus 'tuin, buitenplaats' gevolgd door een bn., waarin hortus verwant is met gaard(e).
Het woord werd en wordt voornamelijk gebruikt in de naamgeving van grotere, meestal institutionele, maar in elk geval een wetenschappelijk doel dienende tuinen. Het BN woord is kruidtuin, bijv. in de Kruidtuin (Jardin Botanique) in Brussel; het synoniem plantentuin, bijv. in de Nationale Plantentuin van België in Meise, is niet speciaal BN.

< Vorige 10 lemmata | Volgende 10 lemmata >
  naar boven