1.   hervorming zn. 'ingrijpende vernieuwing'
categorie:
leenvertaling
Vnnl. hervorming 'herziening (van een vonnis)' [ca. 1645; WNT], 'ingrijpende vernieuwing' [1698; WNT]; nnl. in het bijzonder Hervorming 'door onder meer Luther en Calvijn geïnitieerde kerkelijke vernieuwing in de 16e eeuw, waaruit het protestantisme is ontstaan' [1717; Marin].
Leenvertaling van Latijn refōrmātiō 'verbetering, vernieuwing', uit re- 'weer opnieuw', zie her-, en fōrmātiō 'vorming', zie vormen.
Ouder is al het rechtstreeks ontleende synoniem reformatie, dat zowel in de algemene betekenis 'vernieuwing' als in de kerkelijke (protestante) betekenis werd gebruikt, maar in het hedendaagse Nederlands alleen nog in de kerkelijke. Hierbij behoorde het bn. gereformeerd, het synoniem daarvan was hervormd, zoals in hervormde of gereformeerde godsdienst [1717; Marin]. Deze synonymie verdween in de 19e eeuw. Mede naar aanleiding van het door koning Willem I in 1816 uitgevaardigde Algemeen Reglement ontstond namelijk binnen de gereformeerde kerk een langdurige strijd, die leidde tot diverse afsplitsingen. De belangrijkste stroming bleef de Nederlands Hervormde Kerk, terwijl de afgesplitste gemeenten zich gereformeerd noemden. In België, waar de Reformatie geen vaste voet aan de grond heeft gekregen, speelt deze differentiëring geen rol. Zie ook protestant.


  naar boven