Gezocht op:
trefwoord: "aubergine"

1 tot 1 van 1

Index:



attaque
attenderen
attent
attentie
attest
attestatie
attitude
attractie
attribuut
aubade

aubergine

audiëntie
audio-
auditeur
auditie
auditorium
auerhaan
Augiasstal
augurk
augustijn
augustus
1.   aubergine zn. 'eiervrucht (Solanum melongena)'
categorie: leenwoord
Nnl. aubergine "dolappel" [1862; WNT].
Ontleend aan Frans aubergine [1750] < Catalaans alberginia, albargina, inclusief lidwoord uit Arabisch al-bādinjān < Perzisch bādinjān < Sanskrit bhanṭāki. In de Europese talen kon de Arabische -d- een tong-r worden, omdat deze klanken op dezelfde plaats gearticuleerd worden; de -n- kon verdwijnen omdat deze in een onbeklemtoonde lettergreep stond en ook weer op dezelfde plaats gearticuleerd wordt als de tong-r.
De aubergine kwam in de loop van de vroege Middeleeuwen vanuit India en Iran naar Voor-Azië en Zuid-Europa. In het Arabisch wordt ze aan het eind van de 9e eeuw voor het eerst vermeld. De Moorse Arabieren brachten de plant naar Spanje.
Een ouder woord voor aubergine is verangene, vnnl. verangenes (mv.) [1554; Dodonaeus] dat voor het laatst is aangetroffen in 1668 (WNT). Dit komt via Frans verangène/bérangène uit Spaans berenjena [15e eeuw], van Arabisch (Granada) bidingina, dat dezelfde oorsprong heeft als Catalaans albargina, maar zonder het Arabische lidwoord. Een derde is melanzaan, nnl. melanzane, melanzaanappel [1847; Kramers]; Duits Melantsen, voorheen Melantzan [1554; Dodonaeus]. De botanische naam Solanum melongena is afkomstig van Linnaeus (1737), maar melongena is de gewone (Latijnse) benaming voor de aubergine in de wetenschappelijke botanische literatuur van de 16e eeuw. Ze is al in de 13e eeuw te vinden bij Albertus Magnus en komt rond 1500 in het Frans voor als melonge (FEW). In de 16e eeuw was de vrucht in enkele Italiaanse dialecten bekend onder de namen melongana en melanzane [1608; Dodonaeus] en melanzana (Wartburg). Wrsch. is bādinjān onder invloed van Italiaans mela 'appel' vervormd tot melangena/melanzana. Dit werd geherinterpreteerd als Neolatijn mala insana (mv.) 'dwaze of verdwazende appels' [1554; Dodonaeus]. Door vertaling hiervan werd de aubergine ook vnnl. dol-appel [1599; Kil. veranghene (612b)], vnhd. Dolapffel [1581; WNT verangene] en vne. madde apple [1597; OED] genoemd. De benaming eierplant of eiervrucht is in het Nederlands niet (meer) gebruikelijk, anders dan in Amerika waar men uitsluitend van egg plant spreekt.
Literatuur: Philippa 1991
Fries: auberzjine


  naar boven