1.   referendum zn. 'volksstemming'
categorie:
leenwoord
Nnl. referendum 'volksstemming' in de instelling van het referendum, dat is de goedkeuring of verwerping van de wetten bij volksstemming [1883; Eemlander], het plebisciet of referendum [1885; Groene Amsterdammer], ook 'stemming onder alle leden van een vereniging, niet alleen de afgevaardigden' [1898; Van Dale], in de provincie Antwerpen, een referendum ... onder de Gemeenteraden [1913; WNT].
Ontleend, via Duits Referendum 'volksstemming' en/of via Frans référendum 'id.', aan Latijn referendum 'dat wat voorgelegd moet worden', letterlijk 'dat wat teruggebracht moet worden'; dat woord is een afleiding van het ww. referre 'terugbrengen, terugnemen', zie refereren.
Het verschijnsel volksraadpleging was in Nederland al voor 1883 bekend; men kende het uit landen als Frankrijk, Italië, de Verenigde Staten en vooral Zwitserland, maar ook uit de eigen geschiedenis, vooral ten tijde van de Bataafse Republiek (1795-1806). Het woord referendum werd voor 1883 al in ambtelijke taal gebruikt in de betekenis 'waarover verslag moet worden uitgebracht' [1824; Weiland].
Literatuur: E. Sanders (2005), 'Referendum', in: NRC Handelsblad, 30 mei 2005
Fries: referindum


  naar boven