1.   lodderig bn. 'slaperig, soezig'
categorie:
geleed woord
Mnl. het zn. lodder, loddere 'losbol, smeerlap' in loddre die ... iuncurouwe dartoe ontspaent dat soe 'een losbol, die jonge vrouwen ertoe verleidt dat ze ...' [1237; VMNW] en de bn. lodder 'dartel, ongebonden, wellustig' in loddre worde 'wellustige taal' [1300-25; MNW-R], lodderlijk 'losbandig' [1400-20; MNW-R], lodderachtigh 'id.' [1460-62; MNW-P]; vnnl. dan ook het bn. lodderich 'hoerachtig, boefachtig' [1546; Claes 1994a], lodderigh 'dartel, speels' [1599; Kil.], en het ww. lodderen 'genieten, luieren' [1599; Kil.] en 'verleidelijk, vriendelijk kijken' [1610-19; WNT]; nnl. dan lodderig 'slaperig' in hy ziet my al wat lodd'rig aan [1709; WNT verleppen] en lodderen 'slaperig zijn' [1822; WNT].
Wrsch. met het achtervoegsel -ig afgeleid van het bn. mnl. lodder. De betekenisovergang van 'gemeen, schooierig; wulps; bekoorlijk' naar de huidige betekenis, die jonger lijkt te zijn, komt overeen met die bij het ww. lodderen, waarvan de betekenis van 'genot smaken, genieten; vriendelijk, verleidelijk kijken' via 'zich koesteren, bijv. in de zon, luieren' verschuift naar 'slaperig zijn'.
Bij het bn. mnl. lodder: ohd. lotar 'lichtzinnig, wulps' < West-Germaans *ludra- 'nutteloos'. Hierbij behoort ook oe. lýðre 'slecht', zie liederlijk.
De verdere verwantschap is onzeker. NEW neemt aan dat het bij pie. *(s)leut- 'slap afhangen' behoort, maar dan zou men pgm. *leuþ- nultrap *luþ- verwachten.
Literatuur: Heidermanns 1993, 386-87
Fries: lodderich, ljordich 'lief, vriendelijk'


  naar boven